پایگاه خبری تحلیلی تیتر فرهنگی

نگاهی به مجموعه شعر «معارضه» سروده نگین فرهود

«معارضه»، «شعر دیگر» و روایت‌گریز است که در بستر زبان، معناهای جدید کشف می‌کند و یک مجموعه شعر انتزاعی است.

تیتر فرهنگی- آنژیلا عطایی: «معارضه» سومین مجموعه شعر نگین فرهود است که نشر افراز در بهار ۱۴۰۱ روانه بازار کتاب کرده است. این مجموعه در دو بخش تنظیم شده است، بخش اول شامل ۱۷ شعر بلند است و بخش دوم را ۲۱ عریضه اغلب منثور تشکیل می‌دهد. مرگ‌اندیشی، جنون شاعرانه و بازخوانی متون کهن به شیوه نگین فرهود از ویژگی‌های این مجموعه شعر هستند.

نگین فرهود هرچند در زبان همچنان مجموعه‌های پیشین را دنبال کرده است اما از آن‌ها فاصله بسیار گرفته و زبان ویژه خود را شکل داده است. «معارضه»، «شعر دیگر» است. روایت‌گریز است، در بستر زبان، معناهای جدید کشف می‌کند و البته این معناها اغلب انتزاعی است. استعاره‌ها، زبان متون کلاسیک و بازخوانی آن‌ها در معنای نو موجب شده زبان در شعر فرهود تکامل یابد، آنچنان که شاعر در «عریضه هفدهم» می‌نویسد:

« صدای شاعرم محتاط و الفبا در تحت تاثیر زبانم در نسبتش با جنون به‌روز شده‎‌ام از ادراکات عرفای قرن ششم، فارسی را به عهده می‌گیرد.» صفحه ۸۵

آنژیلا عطایی

«معارضه» یک مجموعه شعر انتزاعی است. از دنیای مشاهدات و « از رنج اشیاء» فاصله گرفته و به انتزاع پناه برده است، به این ترتیب،  شعر در «معارضه» بسیار تاویل‌پذیر است و از آنجا که در چنین شعری تصاویر، تشبیهات و استعاره‌ها در خدمت زبان قرار می‌گیرند، قابلیت‌های کلمات و معنا را افزایش می‌دهند. اگرچه گاهی به نظر می‌رسد شعر انتزاعی از مخاطب فاصله می‌گیرد و حتی ممکن است به بحران مخاطب منجر شود اما در مقابل به خوانندگان لذت کشف پدیده‌هایی را می‌بخشد که در جهان عینی دیده نمی‌شوند.

« از وقت‌ها اکنون/ از حالت‌ها محزون/ از اکنون وقت‌ها/ که دستش دراز به عقب/ از محزون حالت‌ها/ که فواره می‌زند/ در حوضچه پرآب چشم/ اشاره‌ام ده به مقابل/ به آن روزنه نیمه‌باز/ که آگاه می‌کند خانه را/ از رفتار ماه/ و بگو یادآور کیستی ای نور نامطمئن رنجور!»  شعر ششم، صفحه ۲۵

تصاویر در دنیای «معارضه» انتزاعی است پس شعر برای توضیح تصاویر به بیانگری روی می‌آورد، در نتیجه درون‌گرایی و ذهنیت‌گرایی شاعر زبان منثوری را پدید آورده است که در بخش عریضه‌ها دیده می‌شود. انتزاعی‌گری در شعر امروز از حد مفاهیم و کلمات انتزاعی فراتر رفته و با انتزاع در خلق تصاویر نو، تخیل و کشف همراه است، بنابراین قادر است مفهومی بیافریند که پیش از این وجود نداشته است.

شاعر همچون فلاسفه در دنیایی قدم می‌زند که خود خلق کرده است و به همین دلیل برای ارتباط با مخاطب باید حرف بزند و توضیح دهد.  پس« معارضه» بیانگر است چون زبان هنر و ادبیات امروز و آینده – برخلاف آنچه از محتویات فست فودی فضای مجازی انتظار می‌رود- مطول خواهد بود زیرا علاوه براین‌که انسان تنهای معاصر به حرف زدن‌های بسیار نیاز دارد، درون‌گرایی شاعرانه، میل به گریز از تیغ حذف و سانسور و نیز خلق مفاهیم جدید به سرودن شعرهای انتزاعی بلند می‌انجامد، بنابراین بعید نیست آنچه در بخش دوم مجموعه شعر حاضر آمده است، یعنی قطعات منثور(عریضه‌ها)، آینده‌ای نزدیک برای بخشی از شعر امروز باشد.


نظر شما درباره این مطلب

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

نظرات ارسال شده بعد از تایید، منتشر خواهند شد.