مارو در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
با توجه به آمار پایین عضویت کتابفروشیها در سامانه «خرید از کتابفروشی» آیا وقت بررسی عملکرد و تجدیدنظرهای احتمالی در این شیوه حمایتی فرا نرسیده است؟
تیتر فرهنگی: حدود یک سال از تاسیس و آغاز بهکار «سامانه خرید از کتابفروشی» میگذرد؛ سامانهای که با نظر مدیران فرهنگی دولت سیزدهم، جایگزین طرحهای فصلی خانه کتاب شد.
تصمیمگیران و مجریان میگفتند، سامانه آنلاین خرید از کتابفروشیها، کارآمدتر از طرحهای فصلی عمل خواهد کرد؛ هم در توزیع عادلانه یارانه بین مردم کشور و هم در شکل و نحوهی حمایت از کتابفروشیها. این درحالی بود که به گفته بسیاری از کارشناسان و فعالان صنعت نشر، طرحهای فصلی با سابقه برگزاری ۲۰ دوره، یکی از موفقترین طرحهای مدیریت فرهنگی در بازار کتاب به شمار میآمد و توانسته بود گامهای موثری در راستای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه بردارد.
روابطعمومی موسسه مجری (خانه کتاب) در شهریورماه ۱۴۰۱ از ثبتنامه بیش از ۴۰۰ کتابفروشی در سامانه خرید از کتابفروشی خبر داد؛ سامانهای که از ۱۰ آبانماه آغاز بهکار کرد و در نخستین مرحله، امکان فروش کتاب با بهرهمندی از یارانه ۱۰ میلیاردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را پیدا میکردند.
با گذشت نزدیک به یک سال، ایرنا (خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران) در گزارشی اختصاصی (اینجا بخوانید)، به وضعیت این سامانه پرداخته و از خالی بودن صفحات مجازی یک سوم کتابفروشیهای عضو از کتاب خبر داده است: « یش از یک سوم کتابفروشیهای سامانه خرید از کتابفروشی فقط عکسی از جلد کتاب را بارگذاری کردند و مخاطب نمیتواند آن کتاب را از کتابفروشی مورد نظر تهیه کند.»
در ادامه این گزارش آمده است: «در این سامانه ۲۵۳ کتابفروشی نامنویسی کردند که از این تعداد ۹۴ کتابفروشی هیچ کتابی برای فروش ندارند و در واقع ۱۵۹ کتابفروشی عناوینی در برای فروش آنلاین در این سامانه بارگذاری کردند. این درحالی است که تعدادی از همین کتابفروشیهای فعال، کمتر از ۱۰ کتاب در سامانه دارند.»
با این اوصاف، آیا عضویت فعال تنها ۱۵۹ کتابفروشی در این سامانه، اهداف اولیهای را که مدیران مسئول در توجیه و حمایت از سامانه خرید از کتابفروشی بر آن پافشاری داشتند، برآورده کرده است؟ آیا میتوان از این سامانه انتظار رشد و توسعه فرهنگ کتابخوانی، تقویت بنیهی کتابفروشیها و رونق گرفتن بازار کتاب در کشور داشت؟
نباید فراموش کنیم که تاسیس سامانه مذکور، به قیمت تعطیلی طرحهای فصلی کتاب تمام شد؛ طرحهایی که در برخی از دورهها، قریب به ۱۰۰۰ کتابفروشی از سراسر کشور در آن عضویت فعال داشتند. بهعنوان مثال در پاییزه کتاب ۱۴۰۰ که در آذرماه آن سال برگزار شد، ۹۴۵ کتابفروشی عضویت فعال داشتند و تنها از تهران، ۱۵۳ کتابفروشی شرکت کرده بود!
آنچه مشخص است و از تعداد اعضا، درصد اعضای فعال و مختصات فعالیت آنها در سامانه خرید از کتابفروشی برمیآید، این سامانه چندان مورد استقبال شبکه فروش کتاب در کشور قرار نگرفته و بخش قالب کتابفروشان رغبتی به حضور و فعالیت در آن ندارند. با این حساب، آیا وقت بررسی عملکرد و تجدیدنظرهای احتمالی در این شیوه حمایتی فرا نرسیده است؟