مارو در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
دو ماه بعد از برگزاری آیین بزرگداشت روز ملی صنعت چاپ، اتحادیه چاپخانه‌داران تهران با انتشار ویدئویی از واقعیت انتخاب و تجلیل از برگزیدگان این صنعت پرده برداشت.(؟)
تیتر فرهنگی: پس از برگزاری مراسم بزرگداشت روز ملی صنعت چاپ (۱۱ شهریور ۱۴۰۲) از سوی اتحادیه چاپخانه‌داران تهران، این رسانه در گزارشی به بیان پاره‌ای انتقادات به روند و شیوه برگزاری این رویداد پرداخت (اینجا بخوانید)؛ رویدادی که برگزارکنندگان تلاش کردند نقایص و ایرادات آن را با عباراتی همچون مراسم «صنفی» و «خودجوش» توجیه کنند.
به جز مسأله حضور مدعوین متفرقه و غیرچاپی، تجلیل و اهدای لوح و تندیس به اسپانسرهای این مراسم (بیش از ۵۰ فقره) با قید عناوینی نظیر «خلاق»، «نوآور»، «برگزیده»، «چهره موثر» و… بیش از همه دستمایه‌ی نقد قرار گرفت؛ تاجایی که یکی از فعالان این صنعت نوشت: «هرکس اسپانسر شده بود، لاجرم جزء برگزیدگان بود و حتی کارگران برگزیده هم از مجموعه‌ی اسپانسرها انتخاب شده بودند…»
اما برگزارکنندگان به این حد نیز بسنده نکردند و در تاریخ ۲۸ شهریورماه با برگزاری ضیافتی در یک رستوران، از یکدیگر (اعضای شورای سیاستگذاری آیین بزرگداشت روز ملی صنعت چاپ) به عنوان حامیان برگزاری مراسم بزرگداشت روز ملی صنعت چاپ، تجلیل و تشکر کردند.
کار حتی به اینجا نیز ختم نشد و تقدیر چنان رقم خورد تا -تقریبا- همان جمع، در جلسه دیگری که در تاریخ یکم آبان ماه با عنوان «نشست نقد و بررسی آیین بزرگداشت روز ملی صنعت چاپ» برگزار شد، گردهم آیند؛ جلسه که مطابق با ویدئوهای منتشر شده از آن، عمدتا به تمجید و تایید حضار گذشت و انتقادات مطرح شده از حد مواردی چون «برگزاری مراسم با اندکی تاخیر» و… فراتر نرفت.
در مجموع و صرف‌نظر از محتوا، یکسان بودن جمع سیاست‌گذار، برگزارکننده، تجلیل‌کننده و تجلیل‌شونده، در نوع خود اتفاقی کم‌نظیر و جالب توجهی‌ست!
پول بده، برو بالا!
از میان مطالب و تصاویر منتشر شده از فرایند برنامه‌ریزی، برپایی مراسم مذکور -که از تشکیل شورای سیاستگذاری آن تا روز مراسم، تنها ۱۷ روز فاصله بود- و تکه ویدئوهایی که ظرف این مدت از جلسات مختلف و از طریق صفحه(ات) مجازی اتحادیه انتشار یافته، ویدئوی اظهارات یکی از اعضا بیش از پیش جلب توجه می‌کند؛ ویدئویی که در آن مشخصا بیان می‌شود برگزیدگان آیین بزرگداشت، از میان اسپانسران مالی؛ یعنی همان‌هایی که برای برگزاری وجه نقدی پرداخت کرده بودند، انتخاب شده‌اند. متن اظهارات، به این شرح است:
«کسانی که در بحث مالی، اگر کمکی کردند، از ته دل بود و به هیچ کسی ربطی نداشته که چقدر کمک کرد و رفت بالای سن یا نرفت! اگر کسی کمک کرده و اعتراض دارد، برجا… اما کسانی که کنار نشستند و تماشا کردند -و من بعضا با آنها صحبت کرده‌ام که به آنها برخورد- که آقا چرا؟ -چرا ندارد؛ شما هم بیا پول بده و برو بالا. چون این مجلس، مجلس هزینه‌بری است و وقتی می‌خواهیم عظمت این صنعت را به رخ بکشیم، باید هزینه کنیم…»
اگرچه این اظهارات در مقام نظرات شخصی‌ِ گوینده، به‌شکل جداگانه قابل نقد و بررسی است، اما ضبط و نشر ویدئوی مربوطه از سوی اتحادیه چاپخانه‌داران تهران که به لحاظ صنفی، دارای شأن و جایگاه محترمی‌ست، عجیب و بیشتر مستوجب انتقاد است؛ چراکه هیچ اظهار نظری در مخالفت با این اظهارات از سوی سایر حضار، اعضای شورای سیاستگذاری و هیات مدیره اتحادیه صورت نگرفته و انتشار نیافته است.
اتحادیه موضع خود را اعلام کند
فرد مورد اشاره که خود از حامیان و البته تجلیل شدگان مراسم مذکور بوده، از یکسو علنا تایید می‌کند؛ آن‌هایی که پول دادند (اسپانسرها) تجلیل شده‌اند، و از سوی دیگر آنها که اسپانسر نشدند و پولی نپرداختند را فاقد حق انتقاد می‌خواند و از همه عجیب‌تر، سعی در مشروعیت‌بخشی و تبدیل سیاست مذکور به یک رویه‌ی منطقی، طبیعی و صحیح دارد: «پول بده؛ برو بالا!»
بر این اساس، اتحادیه چاپخانه‌داران تهران می‌بایست در بیانیه‌ای، ضمن ارائه توضیحات موجه پیرامون انتشار این ویدئو و فرآیند انتخاب برگزیدگان در آیین بزرگداشت روز ملی صنعت چاپ (۱۱ شهریور ۱۴۰۲)، به شکل شفاف و روشن موضع خود را اعلام کند. هیات مدیره مشخصا باید به این سوال پاسخ دهد که آیا از نظریه «هرکه پول بدهد، برگزیده و تجلیل می‌شود؟» حمایت می‌کند یا خیر؟!
حرمت و حدود قانونی اتحادیه‌ها
در تبیین وظایف، اختیارات، حدود و حقوق واحدهای صنفی، عالی‌ترین مرجع در کشورما «قانون نظام صنفی» است که قانونگذار ط آن، و در ۹۶ ماده به تشریح اختیارات و حدود قانونی افراد صنفی و همچنین اتحادیه‌ها پرداخت است. ازجمله در ماده هفتم و در توضیح «اتحادیه» بر تقید به حدود قانونی و پایبندی به آنها تاکید شده است: «شخصیتی حقوقی است که از افراد یک یا چند صنف که دارای‌فعالیت یکسان یا مشابه‌اند، برای انجام دادن وظایف و مسؤولیت‌های مقرر در این قانون‌تشکیل می‌گردد.»
از سوی دیگر، هر اتحادیه‌ها با توجه به پیشینه، سوابق و زحمات پیشکسوتان در سنوات گذشته، حائز شأن و منزلتی حقوقی است؛ منزلتی که نه تنها باید از سوی اعضا و هیات مدیره‌ها محترم شمرده شود؛ بلکه سایر دستگاه‌های دولتی نیز مطابق با قوانین، به محترم شناختن آن موظف شده‌اند.
با این تفاسیر، آیا برگزارکنندگان در برپایی آیین بزرگداشت روز «ملی» صنعت چاپ که مسئولیت آن در دوره اخیر از سوی متولی این صنعت یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر عهده اتحادیه گذاشته شده، مختار و مجاز به اتخاذ هرنوع سیاست، خط مشی و استراتژی در شکل و شیوه‌ی برگزاری هستند؟ آیا به کار بستن سیاست «تجلیل در برابر پول» و ترویج آن به‌عنوان فعلی موجه و منطقی، مطابق با شأن اتحادیه، حدود قانونی و از همه مهم‌تر؛ مورد تایید متولی قانونی این صنعت است؟
وقتی کلماتی که از معانی تهی می‌شوند…
«… و اکنون مدتی گذشته بود و من هیچ‌چیز مقدسی ندیده بودم و چیزهایی که پرافتخار بودند، افتخاری نداشتند… کلمه‌های بسیاری بود که آدم دیگر طاقت شنیدنشان را نداشت و سرانجام فقط اسم مکان‌ها آبرویی داشتند… کلمات مجرد، مانند افتخار و شرف و شهامت، یا پوچ، در کنار نام‌های دهکده‌ها، شماره‌ی جاده‌ها، شماره‌ی فوج‌ها، و تاریخ‌ها، ننگین می‌نمود»
این جملات، از فصل بیست هفتم رمان «وداع با اسلحه» اثر جهانی ارنست همینگوی انتخاب شده که در وصف تبعات پس از جنگ جهانی آمده است. زنده‌یاد نجف دریابندری، مترجم این رمان نیز در مقدمه، در توصیف همین چند سطر، نوشته‌است: «سرخوردگی از چیزهای مقدس و وازدگی از کلمات مجرد، یکی از مشخصات اصلی نسل بعد از جنگ جهانی اول بود. جوانانی که با شور و شوق به جبهه‌ی جنگ رفته بودند از آن چه مقدس و پرافتخار بود رمیدند، و آن‌قدر کلمه‌ها پرطمطراق و صفات عالی در گوش‌شان فروخوانده شد که حالت آشوب به آنها دست داد. در نظر آنها، کلمه‌ها مجرد و انتزاعی «بی آبرو» و «ننگین» شد.»
در ارجاع به موضوع این نوشتار، آیا تاسی به سیاست یا توجیه «تجلیل در برابر پول» مایه قداست‌زدایی و خالی شدن کلمات از ارزش‌هایی نظیر صداقت، عدالت، شرافت، تلاش و رقابت سالم، داوری، و حتی مفاهیمی چون تجلیل، لوح تندیس، تقدیرنامه و… نخواهد شد؟
- رسانه تیتر فرهنگی از درج جوابیه و توضیحات مقتضی از سوی افراد ذی‌صلاح استقبال می‌کند.
